C45 là đại đội pháo bảo vệ bờ biển trực thuộc Khu tuần 2 Hải quân, đóng quân tại thành phố cảng Hải Phòng. Năm 1961, đơn vị được điều động về xã Xuân Hội (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) với mục tiêu bảo vệ vùng biển khu vực Bắc Trung Bộ. Sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ xảy ra vào ngày 05/8/1964, C45 được chuyển giao cho lực lượng bộ đội địa phương, trực thuộc Tỉnh đội Hà Tĩnh (nay là Bộ CHQS tỉnh Hà Tĩnh). Để đảm bảo bí mật, C45 thường xuyên di chuyển tại các trận địa thuộc địa phận các xã Xuân Hội , Xuân Trường, Xuân Yên, Xuân Liên và Cương Gián cũ.
Chính nơi đây của 57 năm về trước, vào khoảng 14 giờ ngày 12/7/1968 (nhằm ngày 17/6 âm lịch), khi C45 đang “đóng quân” tại khu vực Bãi Dừa thuộc thôn Cường Thịnh, xã Xuân Liên cũ thì bị máy bay trinh sát AD6 của địch phát hiện. Hàng chục lượt máy bay F4H của Mỹ quần thảo, thi nhau phóng tên lửa và rốc két.
Trận địa pháo gồm 4 khẩu tầm xa 105 mm và 4 khẩu 12 ly7 bị chìm trong biển lửa. Cuộc chiến không cân sức kéo dài khoảng 2 giờ, 2 khẩu pháo tầm xa bị phá hỏng, 20 cán bộ chiến sĩ C45 hy sinh tại chỗ, nhiều người nằm trên mâm pháo.
Với lòng biết ơn vô hạn và tưởng nhớ đến các Anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng & bảo vệ Tổ quốc, hàng năm cấp ủy, chính quyền và bà con Nhân dân luôn gìn giữ, bảo tồn nơi linh thiêng này và lấy ngày 17/6 âm lịch là ngày giỗ của các Anh hùng liệt sĩ C45.
Một số hình ảnh lễ giỗ tại khu vực Bãi Dừa
Nguồn: Phòng Văn hóa - Xã hội